http://s6.picofile.com/file/8285899142/11.jpg

 

نویسنده : ابوالفضل باباپور

 

ایزوتوپ‌های مهم هیدروژن عبارتند از :

 

در هسته هیدروژن معمولی (H) فقط یک پروتون وجود دارد و تنها هسته‌ای است که فاقد نوترون است.

 

در هسته دوتریم (D) یا هیدروژن سنگین یک پروتون و دو نوترون وجود دارد. هسته آن پایدار است و خاصیت پرتوزایی (رادیو اکتیویته) ندارد. دوتریم (D) از آب دریا استخراج می‌شود. تقریباً از 6420 اتم هیدروژن موجود در آب دریا یک اتم دوتریم (D) و بقیه هیدروژن معمولی است.

 

در هسته تریتیم (T) یا هیدروژن فوق سنگین یک پروتون و دو نوترون وجود دارد. نیمه عمر آن 12 سال است و خاصیت پرتوزایی (رادیو اکتیویته) دارد و گسلنده نگاترون (اشعه بتای منفی≡الکترون) است. تریتیم (T) در اثر واکنش‌های هسته‌ای بطور مصنوعی ساخته می‌شود.

 

گرچه هیدروژن 7 ایزوتوپ دارد که 3 تای آنها که در بالا اشاره شد حائز اهمیت است ولی بقیه ایزوتو‌پ‌های هیدروژن خیلی خیلی ناپایدار بوده و نیمه عمر بسیار کوتاهی دارند که از بحث بر روی آنها چشمپوشی می‌کنیم.

لازم به ذکر است که ایزوتوپ‌های یک عنصر عدد اتمی (تعداد پروتون‌ها) یکسانی دارند ، در جدول مندلیف (جدول تناوبی) همخانه هستند و خواص شیمیایی یکسانی دارند اما تعداد نوترون‌های متفاوتی دارند. می‌توان ادعا کرد که ایزوتوپ‌های یک عنصر عدد اتمی یکسان ولی عدد جرم اتمی متفاوتی دارند.